Wiadomość o wszczęciu egzekucji komorniczej to moment, który mrozi krew w żyłach. W głowie natychmiast pojawia się czarny scenariusz: wizyta komornika, który zabiera z domu wszystko, co przedstawia jakąkolwiek wartość. Ten strach, choć zrozumiały, często wynika z braku wiedzy o tym, co tak naprawdę może zabrać komornik. Prawo, choć stoi na straży interesów wierzyciela, chroni również dłużnika, gwarantując mu minimum niezbędne do życia.

Podstawa działania – skąd bierze się komornik?

Zanim przejdziemy do listy majątku, musisz wiedzieć, że komornik nie działa z własnej inicjatywy. Jest on funkcjonariuszem publicznym, który wszczyna egzekucję wyłącznie na podstawie tytułu wykonawczego. Najczęściej jest to prawomocny wyrok sądu lub nakaz zapłaty, zaopatrzony w klauzulę wykonalności. Oznacza to, że Twój dług został już formalnie potwierdzony przez sąd. Komornik ma za zadanie wyegzekwować ten dług, ale musi poruszać się w ściśle określonych ramach prawnych.

Wynagrodzenie za pracę, emerytura i renta – czy zostaniesz bez środków do życia?

Jednym z pierwszych i najczęstszych sposobów egzekucji jest zajęcie dochodów. Komornik może zająć część Twojego wynagrodzenia za pracę, ale nie może zabrać go w całości. Prawo chroni Twoje minimum egzystencji poprzez tzw. kwotę wolną od potrąceń, która jest równa minimalnemu wynagrodzeniu za pracę netto. Komornik może zająć tylko nadwyżkę ponad tę kwotę. W przypadku egzekucji długów niealimentacyjnych, zajęcie może objąć maksymalnie połowę wynagrodzenia.

Podobne zasady dotyczą emerytur i rent. Komornik może zająć maksymalnie 25% świadczenia, ale również tutaj musi pozostawić Ci kwotę wolną od potrąceń. Warto wiedzieć, że umowy zlecenia i o dzieło podlegają egzekucji w całości, chyba że są Twoim jedynym, stałym źródłem dochodu – wtedy można wnioskować o zastosowanie ochrony podobnej jak przy umowie o pracę.

Istnieją również świadczenia, których komornik nie może zająć w ogóle. Należą do nich przede wszystkim świadczenia wychowawcze (800+), świadczenia z pomocy społecznej, dodatki rodzinne, pielęgnacyjne czy alimenty otrzymywane na rzecz dziecka.

Rachunek bankowy – ochrona pewnej kwoty

Komornik ma prawo zająć środki zgromadzone na Twoim rachunku bankowym. Jednak i tutaj prawo przewiduje ochronę. Na Twoim koncie obowiązuje kwota wolna od zajęcia, która jest ustalana na dany rok kalendarzowy i wynosi równowartość 75% minimalnego wynagrodzenia brutto. Oznacza to, że co miesiąc masz do dyspozycji określoną sumę pieniędzy, której komornik nie może ruszyć, nawet jeśli na konto wpłyną inne środki, które co do zasady podlegają egzekucji.

Ruchomości – co z rzeczami w Twoim domu?

Wizyta komornika w domu i zajmowanie ruchomości to najbardziej obrazowa i stresująca forma egzekucji. Komornik może zająć i zlicytować przedmioty należące do Ciebie, takie jak samochód, sprzęt elektroniczny (telewizor, komputer), meble czy biżuteria. Jednak i w tym przypadku istnieją bardzo ważne ograniczenia.

Komornik nie może zabrać przedmiotów, które są niezbędne do Twojego codziennego funkcjonowania i pracy. Należą do nich:

• Przedmioty urządzenia domowego niezbędne dla Ciebie i Twojej rodziny: lodówka, pralka, kuchenka, łóżka, stół, krzesła, podstawowe szafy.
• Ubrania codzienne i zapasy żywności na miesiąc.
• Narzędzia niezbędne do osobistej pracy zarobkowej: Jeśli jesteś np. mechanikiem, komornik nie może zabrać Twoich narzędzi.
• Jeśli jesteś grafikiem, chroniony będzie komputer, na którym pracujesz.
• Przedmioty niezbędne do nauki i praktyk religijnych.

Celem jest zajęcie rzeczy o charakterze zbytkownym lub tych, których brak nie uniemożliwi Ci normalnego życia i pracy.

Nieruchomości – kiedy dom lub mieszkanie jest zagrożone?

Egzekucja z nieruchomości (domu, mieszkania, działki) to ostateczny i najbardziej dotkliwy sposób odzyskiwania długu. Komornik sięga po niego zazwyczaj wtedy, gdy dług jest znaczny lub gdy inne sposoby egzekucji okazały się nieskuteczne. Jeśli dług jest zabezpieczony hipoteką (np. kredyt hipoteczny), egzekucja z nieruchomości jest naturalną konsekwencją braku spłaty. W przypadku innych długów, komornik, działając na wniosek wierzyciela, może zająć nieruchomość, ale cały proces, od zajęcia do ewentualnej licytacji, jest długotrwały i sformalizowany.

Co robić w sytuacji egzekucji?

Pamiętaj, że w starciu z egzekucją nie jesteś pozbawiony praw. Jeśli komornik zajmuje przedmiot ustawowo chroniony, masz prawo złożyć wniosek o jego zwolnienie spod egzekucji, a w razie potrzeby skargę na czynności komornika. Najważniejsze jest jednak aktywne działanie w celu rozwiązania problemu samego długu – negocjacje z wierzycielem, próba zawarcia ugody, a w ostateczności rozważenie upadłości konsumenckiej, która wstrzymuje wszystkie egzekucje.

Wiedza o tym, co może zabrać komornik, jest Twoją pierwszą linią obrony. Pozwala ona spojrzeć na sytuację bardziej realistycznie, bez paraliżującego strachu, i skupić się na konstruktywnych działaniach. W FINTEO zawsze stoimy po to, by pomóc Ci zrozumieć Twoje prawa i znaleźć najlepsze wyjście z trudnej sytuacji.